Python IDLE Kurulumu

Python IDLE, Python programlama dili için bir etkileşimli geliştirme ortamıdır (IDE). Python kodunu çalıştırmadan önce yazmanızı ve denemenizi sağlar. Python’un temel özelliklerini destekler ve birçok geliştirici tarafından kullanılır.

Python IDLE’nın geliştirilmesinde Guido van Rossum (Python’un yaratıcısı) ve Eric Idle (Monty Python’un oyuncusu) ile PIL‘in yaratıcısı Pillow üyesi Fredrik Lundh birlikte çalışmıştır. Python’un ilk sürümü olan 0.9.0’dan bu yana kullanılmaktadır.

Python IDLE, GUI tabanlı bir IDE olup platform bağımsızdır. Windows, macOS ve Linux işletim sistemlerinde çalışabilir. Python’un ilk sürümü olan 0.9.0’dan bu yana birlikte gelir ve tüm temel özellikleri destekler.

Python IDLE Kurulumu

Python IDLE‘ı kullanmaya başlamak için önce Python’u bilgisayarınıza kurmanız gerekir. İsterseniz direkt olarak Python’un resmi web sitesinden indirebilirsiniz, dilerseniz ise aşağıdaki adımları takip ederek bilgisayarınıza indirebilirsiniz:

Windows için Python IDLE Kurulumu:

1.   Python'un resmi web sitesine gidin: https://www.python.org/downloads/windows/

2.   "Download Python" butonuna tıklayarak en son sürümü indirin.

3.   İndirilen dosyayı çalıştırın.

4.   "Add Python to PATH" kutusunu işaretleyin.

5.   "Install Now" butonuna tıklayın.

6.   Kurulum tamamlandığında "Disable path length limit" seçeneğini işaretleyerek "Close" butonuna tıklayın.

7.   Başlat menüsünden "IDLE (Python GUI)" seçeneğine tıklayarak IDLE'ı açın.

8.   Yeni bir dosya oluşturmak için "File" menüsünden "New File" seçeneğine tıklayın.

9.   Kodu yazdıktan sonra kaydedip çalıştırmak için "Run" menüsünden "Run Module" seçeneğine tıklayın.

10.  Kodu çalıştırmak için F5 tuşuna basın.

macOS için Python IDLE Kurulumu:

1.   Python'un resmi web sitesine gidin: https://www.python.org/downloads/macos/

2.   En son sürümü indirin.

3.   İndirilen dosyayı açarak kurulumu başlatın.

4.   Terminal uygulamasını açarak "python3 -m tkinter" komutunu çalıştırarak IDLE'ı başlatın.

5.   Kodu yazıp kaydettikten sonra "Run" menüsünden "Run Module" seçeneğine tıklayarak çalıştırın veya F5 tuşuna basın.

Linux için Python IDLE Kurulumu:

1.   Terminali açın.

2.   "sudo apt install python3-idle" komutunu çalıştırarak kurulum yapın.

3.   IDLE'ı başlatmak için terminale "idle3" komutunu yazın.

4.   Kodu yazıp kaydettikten sonra "Run" menüsünden "Run Module" seçeneğine tıklayarak çalıştırın veya F5 tuşuna basın.

Kurulum tamamlandıktan sonra, Python IDLE‘ı açarak yeni bir dosya oluşturabilir ve Python kodlarını yazmaya başlayabilirsiniz.

Pip ile Python IDLE Kurulumu

Pip, Python paketlerini yönetmek için kullanılan bir araçtır ve genellikle Python ile birlikte gelir. Eğer bilgisayarınızda pip kurulu değilse, öncelikle onu yüklemeniz gerekebilir. Pip ile birlikte python idle’ı aşağıdaki adımları takip ederek yükleyebilirsiniz:

1.  Terminal veya Komut İstemi'ni açın.

2.  "pip install idle" veya "pip3 install idle" komutunu çalıştırın.

3.  Kurulum tamamlandığında terminalde herhangi bir hata mesajı yoksa IDLE kurulumunuz başarılı olmuştur.

Python IDLE Kullanımı

Python IDLE, kullanıcı dostu bir arayüze sahiptir ve temel olarak iki ana bileşenden oluşur: komut satırı ve düzenleyici penceresi.

Komut Satırı ve Düzenleyici Penceresi

• Komut Satırı: Kodunuzu doğrudan yazıp çalıştırabileceğiniz alan.
• Düzenleyici Penceresi: Yazdığınız kodu kaydedip daha sonra çalıştırabilmenizi sağlayan alan.

Kod Yazma ve Çalıştırma Adımları

1. Kod Yazma: Öncelikle File menüsünden New File seçeneğine tıklayarak yeni bir dosya oluşturun ve kodunuzu bu dosyaya yazın.
2. Kod Kaydetme: Yazdığınız kodu kaydetmek için File menüsünden Save As… seçeneğine tıklayın ve dosya adını belirledikten sonra .py uzantısıyla kaydedin.
3. Kod Çalıştırma: Yazdığınız kodu çalıştırmak için Run menüsünden Run Module seçeneğine tıklayın veya F5 tuşuna basın.

Sık Kullanılan Klavye Kısayolları

• <Ctrl> + <N>: Yeni dosya oluşturur.
• <Ctrl> + <O>: Varolan bir dosyayı açar.
• <Ctrl> + <S>: Açık dosyayı kaydeder.
• <Ctrl> + <F>: Dosya içinde arama yapar.
• <Ctrl> + <Z>: Son işlemi geri alır.
• <Ctrl> + <Shift> + <Z>: Geri aldığınız işlemi tekrar yapar.
• <Ctrl> + </>: Tek veya çoklu satır yorum yapar veya kaldırır.

Tüm bu adımlar sayesinde Python IDLE‘da kolayca Python kodları yazabilir ve çalıştırabilirsiniz.

Python IDLE ile Çalışırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Paket Yüklemeleri: Geliştirdiğiniz projeler için gerekli olan tüm paketleri yüklediğinizden emin olun. Örneğin, veri analizi için Pandas, görüntü işleme için Pillow, veri tabanı bağlantısı için Pysqlite3, web sayfası içerik çekimi için BeautifulSoup4, HTML ve XML analizleri için Lxml, REST API istemcisi olarak kullanım için Requests, JSON veri işleme için Ijson, grafik çizimleri için Matplotlib, etkileşimli grafik çizimleri için Bokeh, modelleme için Sci-kit learn, istatistiksel analizler için Pyspark, oyun geliştirmek için Pygame, veritabanı bağlantısı için Pymongo, çeşitli veri türleriyle bağlantı kurmak için SQLAlchemy, sistem bilgilerini elde etmek için Psycopg2, veri analizleri yapmak için Numpy, istatistiksel analizler yapmak için SciPy, makine öğrenmesi algoritmalarını uygulamak için Tensowflow, doğal dil işleme (NLP) yapmak için Nltk, derin öğrenme algoritmalarını uygulamak için Pytorch, filtreleme, sınıflandırma, öneri ve bağlantılı verileri keşfetmek için Spectral Clustering, sorgulama yapabilmek için veritabanından bağlantı elde etmek için kullandığınız SqlAlchemy paketi gibi.
• Kod Düzenleme: Yazdığınız kodu düzenlemek veya düzeltmek istediğinizde, kodun bulunduğu dosyayı açıp değiştirmeler yapabilmeniz gerekir. Bunu yapmak için:
  • Açık dosya üzerine çift tıklayarak düzenleme yapabilirsiniz veya
  • Açık olmayan bir dosya üzerinde değişiklik yapmak istiyorsanız, öncelikle dosyayı açıp ardından düzenlemeler yapmalısınız.
• Konsol Hataları: Çalıştığınız projede konsolda hata mesajlarıyla karşılaşabilirsiniz.
  • Konsolda görünen hata mesajlarını dikkatlice inceleyerek hatanın nedenini anlamaya çalışmalısınız. Örneğin:
    • (IndentationError) Hata nedir? Hatanın neden kaynaklandığı: Koddaki girintilerin yanlış kullanımı veya eksikliği sonucu oluşan hatadır, girintileri düzeltmelisiniz.
  • Eğer hata mesajı size anlaşılır gelmiyorsa veya çözüm bulamıyorsanız:
    • Açık kaynaklardan bilgi edinebilir veya
    • Konu hakkında bilgi sahibi kişilerden yardım alabilirsiniz.
  • Eğer hata mesajları birden fazla ise ve hepsini tek seferde çözüm bulmak istiyorsanız:
    • Konsol ekranını temizlemek için <Ctrl> + <L> kısayolunu kullanabilirsiniz.
      Sonrasında oluşan hataların yine konsolda görünecektir.
  • Eğer konsolda çalışan işlemlerinizi durdurmak istiyorsanız, işlemleri sonlandırmak için:
    • <Ctrl> + <C> kombinasyonunu kullanabilirsiniz.
      Bu kombinasyon bazen farklı işletim sistemlerinde farklı sonuçlar verebilir.
  • Eğer bu yöntemler sorunlarınızı çözmüyorsa veya konsolda sorun yaşıyorsanız:
    • IDLE’ı kapatıp tekrar açmayı deneyebilirsiniz veya
      Eğer konsolda birden fazla işlem yaptıysanız ve hepsini durdurmanın başka yolunu bulamadıysanız:
      • IDLE arka planında çalışan işlemleri durdurabilmek için:
        olduğunuz işletim sistemine göre terminalden şu komutları kullanabilirsiniz:
        Windows: taskkill /f /im pythonw.exe
        Linux: killall python3
        macOS: killall python
  • Kütüphaneler Hakkında Bilgi Alma: Projelerinizde kullandığınız kütüphaneler hakkında detaylı bilgiye ulaşmak isteyebilirsiniz.
    • Kütüphanelerin versiyon numarası, tarih bilgisi, yazar bilgisi gibi detayları öğrenmek için kütüphanelerin belgelerine göz atabilirsiniz.
      Ancak belgeler her zaman güncel olmayabilir veya bulunamayabilir.
      Bunun yerine terminal üzerinden kütüphanelerin özelliklerini öğrenmek isterseniz:
      • Kütüphanenin kullanımını öğrenmek ve hangi özellikleri desteklediğini görmek isterseniz:
        help(modül_adı) komutunu kullanabilirsiniz.
        Örneğin: help(tkinter) komutu tkinter kütüphanesi hakkında bilgi verir.
        Eğer hangi kütüphanenin yüklü olduğunu merak ediyorsanız:
        dir(modül_adı) komutunu kullanabilirsiniz.
        Örneğin: dir(tkinter) komutu tkinter kütüphanesi hakkında bilgi verir.
    • Eğer daha detaylı bilgiye ihtiyacınız varsa veya hangi versiyonun yüklü olduğunu öğrenmek isterseniz terminal üzerinden pip komutunu kullanmalısınız:
      • Açık terminale pip list komutunu yazarak tüm yüklü paketlerin versiyon numaralarını öğrenebilirsiniz.
        Eğer spesifik bir kütüphanenin versiyonunu öğrenmek isterseniz:
        pip show modül_adı komutunu kullanabilirsiniz.
        Örneğin: pip show pandas komutu pandas kütüphanesi hakkında detaylı bilgi verir.
    • Eğer yüklü olan tüm paketlerin versiyon numaralarını öğrenmek isterseniz terminal üzerinden pip komutunu kullanmalısınız:
      • Açık terminale pip list komutunu yazarak tüm yüklü paketlerin versiyon numaralarını öğrenebilirsiniz.
    • Eğer spesifik bir kütüphanenin versiyonunu öğrenmek isterseniz:
      • Pip show modül_adı komutunu kullanmalısınız.
        Örneğin: pip show pandas komutu pandas kütüphanesi hakkında detaylı bilgi verir.
    • Eğer bilgisayarınızda yüklü olan tüm paketlerin en son sürümlere sahip olup olmadığını kontrol etmek isterseniz terminal üzerinden pip komutunu kullanmalısınız:
      • Pip list –outdated komutunu kullanarak güncel olmayan paketlerin listesini görebilirsiniz.
    • Eğer güncel olmayan paketlerin hangileri olduğunu merak ediyorsanız terminal üzerinden pip komutunu kullanmalısınız:
      • Pip list –outdated komutunu kullanarak güncel olmayan paketlerin listesini görebilirsiniz.
    • Eğer spesifik bir kütüphanenin güncel olup olmadığını kontrol etmek isterseniz terminal üzerinden pip komutunu kullanmalısınız:
      • Pip show modül_adı komutunu kullanarak spesifik kütüphanenin güncel olup olmadığını kontrol edebilirsiniz.
        Örneğin: pip show pandas komutu pandas kütüphanesi hakkında detaylı bilgi verir.
    • Eğer belirlediğiniz bir versiyondan daha yeni versiyonların olup olmadığını kontrol etmek isterseniz terminal üzerinden pip komutunu kullanmalısınız:
      • Pip check komutunu kullanarak kurulu olan paketlerin herhangi bir bağımlılık sorununun olup olmadığını kontrol edebilirsiniz.
    • Eğer spesifik bir kütüphanenin belirlediğiniz versiyondan daha yeni versiyonlarının olup olmadığını kontrol etmek isterseniz terminal üzerinden pip komutunu kullanmalısınız:
      • Pip check modül_adı komutunu kullanarak spesifik kütüphanenin belirlediğiniz versiyondan daha yeni versiyonlarının olup olmadığını kontrol edebilirsiniz.
        Örneğin: pip check pandas komutu pandas kütüphanesi hakkında detaylı bilgi verir.
    • Eğer belirlediğiniz bir versiyondan daha yeni versiyonların olup olmadığını kontrol etmek isterseniz terminal üzerinden pip komutunu kullanmalısınız:
      • Pip show modül_adı komutunu kullanarak spesifik kütüphanenin belirlediğiniz versiyondan daha yeni versiyonlarının olup olmadığını kontrol edebilirsiniz.
        Örneğin: pip show pandas komutu pandas kütüphanesi hakkında detaylı bilgi verir.
    • Eğer güncel olmayan paketleri güncellemek isterseniz terminal üzerinden pip komutunu kullanmalısınız:
      • Pip install –upgrade modül_adı komutunu kullanarak güncel olmayan paketleri güncelleyebilirsiniz.
        Örneğin: pip install –upgrade pandas komutu pandas kütüphanesini günceller.
    • Eğer güncellemeleri onaylamadan otomatik olarak güncellemek isterseniz terminal üzerinden pip komutunu kullanmalısınız:
      • Pip install –upgrade –upgrade-strategy eager modül_adı komutunu kullanarak güncellemeleri onaylamadan otomatik olarak güncelleyebilirsiniz.
        Örneğin: pip install –upgrade –upgrade-strategy eager pandas komutu pandas kütüphanesini günceller.
    • Eğer kurulu olan paketleri elle güncellemek isterseniz terminal üzerinden pip komutunu kullanmalısınız:
      • Pip install –no-deps –force-reinstall modül_adı==version_numarası komutunu kullanarak kurulu olan paketleri elle güncelleyebilirsiniz.
        Örneğin: pip install –no-deps –force-reinstall pandas==1.2.0 komutu pandas kütüphanesini 1.2.0 versiyonuna geri alır.
    • Eğer herhangi bir kurulumdan kaynaklı hata mesajları alıyorsanız bu hata mesajlarını dikkatlice inceleyerek hatanın nedenini anlamaya çalışmalısınız.
      Eğer hata mesajları size anlaşılır gelmiyorsa veya çözüm bulamıyorsanız:konsol ekranını temizlemek veya işlemleri durdurmanın başka yollarını araştırabilirsiniz:
      • IDLE’ı kapatıp tekrar açmayı deneyebilirsiniz veya
        Eğer konsolda birden fazla işlem yaptıysanız ve hepsini durdurmanın başka yolunu bulamadıysanız:
        • IDLE arka planında çalışan işlemleri durdurabilmek için:
          olduğunuz işletim sistemine göre terminalden şu komutları kullanabilirsiniz:
          Windows: taskkill /f /im pythonw.exe
          Linux: killall python3
          macOS: killall python

    Bunlar dışında Python’da programlama yaparken dikkat etmeniz gereken diğer noktalar:

    10. Dilin özelliklerine hakim olmalısınız: Kodunuzu yazmadan önce Python dilinin söz dizimini ve kurallarını iyi bilmeli ve dilin niteliklerine uygun kod yazmalısınız. Örneğin, Python’da tüm değişken isimleri küçük harfle başlar, değişken isimleri arasında boşluk olmamalıdır vs.

    Tüm bu dikkat edilmesi gereken noktalar sayesinde Python IDLE’da kod yazarken daha az hata yapabilir ve projelerinizi daha hızlı geliştirebilirsiniz.