Python ile SQLite’de Veri Seçme İşlemleri

SQLite Nedir?

SQLite, hafif ve taşınabilir bir veritabanı yönetim sistemidir. Uygulamalara gömülü halde çalışan bu sistem, tüm veritabanı dosyasını tek bir dosya olarak saklar. Bu, uygulama geliştiricilerine büyük kolaylık sağlar; çünkü daha fazla yapılandırma gereği duymadan kolaylıkla kullanılabilir. SQLite, özellikle küçük ve orta ölçekli projelerde, web uygulamalarında ve masaüstü yazılımlarında sıklıkla tercih edilir.

SQLite, tamamen açık kaynaklıdır ve kullanımı son derece kolaydır. Python ile entegre çalışabilmesi, onu yazılım geliştiricileri arasında popüler hale getirir. SQLite ile çalışmak için Python’daki sqlite3 modülünü kullanarak veritabanlarına erişim sağlamak ve SQL sorguları oluşturmak mümkündür. SQLite veritabanları, verilerin depolanması ve hızlı bir şekilde erişilmesi gereken durumlarda ideal bir çözümdür.

Veritabanı işlemlerini Python içerisinde yapabilmek için öncelikle sadece sqlite3 modülünü içe aktarmak yeterlidir. Bu modül, SQLite veritabanlarıyla Python arasında köprü görevi görür ve SQL sorgularını Python kodu içerisinde çalıştırabilmemize olanak tanır.

Python ile SQLite’de Veri Seçmek

SQLite veri tabanlarında veri seçme işlemi, SQL dilinde SELECT komutu kullanılarak gerçekleştirilir. Python’da SQLite ile çalışırken bu komutları kullanarak verileri sorgulamak oldukça basittir. Öncelikle, bir veritabanı dosyası oluşturup bu dosyaya bağlanmamız gerekiyor. Veritabanına bağlandıktan sonra gerekli tabloları oluşturabilir ve ardından verileri sorgulayabiliriz.

Aşağıda, Python ile SQLite veritabanında veri seçme işlemini gerçekleştirecek basit bir örnek üzerinden detaylı bir analiz yapacağız:

import sqlite3

# Veritabanına bağlan
conn = sqlite3.connect('example.db')

# Bir cursor oluştur
c = conn.cursor()

Veritabanına bağlantı sağladıktan sonra bir cursor nesnesi oluşturuluyor. Bu nesne, SQL sorgularını çalıştırmak için kullanılır. Ardından, veritabanında bir tablo oluşturabiliriz. Oluşan tablodan veri seçme işlemi için gerekli olan tüm adımları tanımlayacağız.

Tablo Oluşturma ve Veri Ekleme

Veri seçme işleminden önce kullanıcı arayüzü ile etkileşimde bulunabilmek ve veri saklayabilmek için bir tablo oluşturmak gerekmektedir. Bu tabloda örneğin kullanıcı bilgilerini saklayabiliriz:

# Tablo oluşturma
c.execute('''CREATE TABLE IF NOT EXISTS users (
             id INTEGER PRIMARY KEY,
             name TEXT,
             age INTEGER)''')

# Veri ekleme
users = [(1, 'Ali', 30), (2, 'Ayşe', 25), (3, 'Ahmet', 35)]
c.executemany('INSERT INTO users VALUES (?, ?, ?)', users)

İlk olarak CREATE TABLE ifadesi ile bir users tablosu oluşturuyoruz. Bu tabloda id, name ve age gibi alanlar bulunmaktadır. Veriyi eklemek amacıyla INSERT INTO komutunu kullanarak birden fazla kullanıcı bilgisi ekliyoruz. executemany metodu, aynı anda birden fazla kayıt ekler. Bu, önemli bir performans artışı sağlar.

SQLite’de Veri Seçme Sorgusu

Şimdi veritabanına eklediğimiz kullanıcı bilgilerini sorgulamak için SELECT komutunu kullanarak bir sorgu oluşturalım:

# Veri seçme
c.execute('SELECT * FROM users')

# Sonuçları alma
all_users = c.fetchall()
for user in all_users:
    print(user)

Yukarıdaki kod parçasında SELECT * FROM users ifadesi ile kullanıcı tablosundaki tüm kayıtları seçiyoruz. fetchall metodu kullanılarak sonuçların tamamı alınıyor ve döngü içerisinde her bir kullanıcının bilgileri yazdırılıyor.

SQLite’de veri seçme konusunda dikkat edilmesi gereken noktalardan biri, * karakterinin tüm alanları temsil ettiğidir. Eğer yalnızca belirli alanları seçmek istiyorsanız, o alanların isimlerini belirterek sorgu yazmanız yeterlidir:

# Yalnızca isim ve yaş seçme
c.execute('SELECT name, age FROM users')

names_ages = c.fetchall()
for item in names_ages:
    print(item)

Kriterli Sorgulamalar

SQLite’deki veri seçme işlemlerinin en güçlü yönlerinden biri de, şartlar ve filtreler kullanarak detaylı sorgular oluşturabilmektir. WHERE ifadesiyle belirli koşullarla veri seçebiliriz. Örneğin, yalnızca yaşları 30 ve üstü olan kullanıcıları seçelim:

# Yaşı 30 ve üstü olanları seçme
c.execute('SELECT * FROM users WHERE age >= 30')

eligible_users = c.fetchall()
for user in eligible_users:
    print(user)

Bu sorguda, WHERE ifadesi ile yalnızca yaşı 30 ve üzerinde olan kullanıcı kayıtları listelenmektedir. Kullanıcıların daha belirgin özelliklerine odaklanmak için çeşitli koşullar ekleyerek sorgularınızı özelleştirmek mümkündür.

Veri Envanteri Oluşturma

Sıfırdan bir veritabanı oluşturarak veri eklemenin ötesinde, var olan verilerin analiz edilmesi için gruplama işlemleri yapmak da mümkündür. GROUP BY ifadesi ile verileri belirli bir kriterde gruplama yapabiliriz. Örneğin, kullanıcıları yaş gruplarına göre gruplayarak her yaş grubundan kaç tane kullanıcı olduğunu sayabiliriz:

# Kullanıcıları yaş gruplarına göre grupla ve say
c.execute('SELECT age, COUNT(*) FROM users GROUP BY age')

grouped_users = c.fetchall()
for group in grouped_users:
    print(group)

Burada, COUNT(*) ifadesi her bir yaş grubu için kayıt sayısını döndürmektedir. Bu tür sorgular, veritabanındaki durum analizi için oldukça faydalıdır.

Bağlantıyı Kapatma

Veritabanı işlemimizi bitirdikten sonra, her zaman olduğu gibi bağlantıları kapatmayı unutmayalım:

# Değişiklikleri kaydet
conn.commit()

# Bağlantıyı kapat
conn.close()

Bağlantıyı kapatmadan önce, commit işlemi ile yaptığımız değişikliklerin kaydedilmesini sağlıyoruz. Aksi takdirde yapılmış olan veritabanı değişiklikleri kaybolabilir. Sonrasında bağlantımızı close() metodu ile kapatıyoruz.

Sonuç

Bu yazıda, Python kullanarak SQLite veritabanlarından nasıl veri seçileceğine dair temel bilgileri gözden geçirdik. Başlangıç seviyesinden ileri seviyeye kadar SQLite ile veri yönetiminin ne kadar kolay ve etkili olduğunu gördük. SQLite, taşınabilirliği, kullanımı kolay olmasını ve veri yönetiminin basitliğini sağladığı için program geliştiricileri arasında yaygın bir tercih haline gelmiştir.

Veri seçme işlemleri, uygulama geliştirme sürecinin önemli bir parçasıdır ve Python ile bu işlemleri gerçekleştirmek oldukça kolaydır. Veritabanı yönetimi ile ilgili daha karmaşık senaryoları keşfetmek için, öğrendiklerinizin üzerine yeni bilgiler eklemeye devam edin. Python ve SQLite kombinasyonu ile güçlü ve esnek uygulamalar geliştirebilirsiniz.

Umarım bu yazı, SQLite’deki veri seçme işlemleri hakkında sizler için faydalı olmuştur. Şimdi, öğrendiklerinizi kendi projelerinizde deneyerek pekiştirmeye başlayabilirsiniz!